تمایل نوجوان برای وقت گذراندن با والدینش یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین است. خیلی از والدین به دنبال راه‌هایی هستند برای اینکه ارتباط صمیمانه را با نوجوانشان شکل بدهند. یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای ایجاد یک ارتباط محکم و صمیمی بین والدین و نوجوان داشتن وقت مشترک است؛ وقت مشترک با نوجوان یعنی اینکه 3 تا 4 بار در هفته والدین با نوجوان فعالیت مشترکی که مورد علاقه‌ی نوجوان است را داشته باشند.
داشتن وقت مشترک با نوجوان اهمیت خیلی زیادی دارد چون علاوه بر اینکه باعث ایجاد یک ارتباط صمیمی و محکم بین نوجوان و والدینش می‌شود؛ باعث می‌شود نوجوان بخاطر اینکه مامان یا بابا در هفته زمانی را به طور کامل به او اختصاص می‌دهند، احساس ارزشمندی کند. داشتن یک ارتباط صمیمی بین والدین و نوجوان در واقع آن‌ها را در برابر انواع مشکلات احتمالی واکسینه می‌کند. مثلا اگر نوجوان شما از چیزی ناراحت باشد می‌تواند هیجانش را در کنار شما نسبت به آن موضوع ابراز کند و نسبت به همراهی شما با خودش اطمینان کافی داشته باشد.
درباره‌ی وقت مشترک بیشتر بدانید.
گاهی پیش می‌آید که والدین دوست دارند که با فرزندشان وقت بگذرانند اما در این بین نوجوانشان با آن‌ها همراهی نمی‌کند و تمایلی برای گذراندن وقت مشترک نشان نمی‌دهد. باید بدانید که این مسئله برای خیلی از والدینی که نوجوان دارند اتفاق می‌افتد و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در این مقاله قرار است به دلایلی که باعث می‌شود «نوجوان تمایلی به گذراندن وقت مشترک با والدینش نداشته باشد» بپردازیم. آگاهی از این دلایل می‌تواند به شما کمک زیادی بکند تا برایشان اقدامات لازم را داشته باشید.
دلایل عدم تمایل نوجوان به وقت مشترک:
به نبایدهای ارتباطی توجه نمی‌کنید:
یکی از علت‌هایی که نوجوانان تمایل ندارند با پدر و مادرشان وقت مشترک داشته باشند، وجود نبایدهای ارتباطی مثل سرزنش و مقایسه در کلام و رفتار والدین است. وجود این نبایدها باعث می‌شود نوجوان با خودش فکر کند که داشتن وقت مشترک با والدینش بی‌فایده است چون در نهایت ممکن است به جایی برسد که دوباره مورد مقایسه و سرزنش قرار بگیرد.
اولین کاری که باید برای این نبایدهای ارتباطی انجام بدهید این است که آن‌ها را بشناسید؛ ما زمانی که نسبت به چیزی در رفتار و کلاممان آگاه بشویم بهتر می‌توانیم آن را مدیریت کنیم. در قدم بعدی باید با تمرین روزانه این نبایدها را در خودتان کاهش دهید. بعد از مدتی متوجه می‌شوید که نوجوانتان تمایل بیشتری دارد تا با شما وقت بگذراند.
درباره‌ی نبایدهای ارتباطی بیشتر بدانید.
افسرده خویی نوجوان:
گاهی نوجوان نه تنها به داشتن وقت مشترک تمایلی نشان نمی‌دهد، بلکه مدت زیادی می‌گذرد که نسبت به هیچ کاری علاقه و اشتیاق ندارد، انرژی لازم برای پرداختن به کارهایش را ندارد و احساس خستگی می‌کند، خواب و اشتهای خوبی ندارد و حتی تمرکز یا قدرت تصمیم‌گیری‌اش کم شده است.
اگر این نشانه‌ها را مدتی است که در نوجوانتان می‌بینید حتما آن‌ها را جدی بگیرید و برایش اقدامی داشته باشید؛ یعنی حتما به یک روانشناس مراجعه کنید تا با بررسی دقیق بتوانید مسیر درستی را برای مدیریت این نشانه‌ها در پیش بگیرید.
عدم توجه به انتخاب فعالیت مناسب:
یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای اینکه نوجوان به داشتن وقت مشترک با والدینش تمایل نشان دهد این است که در این زمان به فعالیت‌های مورد علاقه‌اش پرداخته بشود. بنابراین فعالیتی را برای وقت مشترک انتخاب کنید که مورد علاقه‌ی نوجوانتان باشد و این زمان را فقط به نوجوانتان و علایقش اختصاص بدهید.
برای اینکه متوجه شوید نوجوانتان به چه فعالیت‌هایی علاقه دارد می‌توانید مدتی خوب مشاهده کنید و لیستی از علاقه‌مندی‌هایش را درست کنید؛ البته می‌توانید از خود نوجوانتان هم بپرسید که دوست دارد دوتایی چه فعالیتی داشته باشید؛ اما خوب است که گاهی شما هم بر اساس علاقه‌مندی‌های فرزندتان پیشنهادات جالبی بدهید. مثلا اگر فرزندتان به موسیقی علاقه دارد می‌توانید پیشنهاد بدهید که با هم یک آهنگ را لب خوانی کنید.
پرخاشگری والدین:
یکی از مهم‌ترین مواردی که باعث می‌شود نوجوان تمایلی به وقت مشترک با والدینش نداشته باشد این است که در موقعیت‌های گوناگون با واکنش تند، همراه با خشم و عصبانیت از طرف والدینش مواجه شده باشد. در واقع همه‌ی ما اگر این احتمال را بدهیم که در تعامل با فردی ممکن است برخورد تندی را تجربه کنیم، آن ارتباط را به کمترین حد ممکن می‌رسانیم.
اگر جزو والدینی هستید که عصبانیت و خشمتان را نمی‌توانید به خوبی مدیریت کنید، لازم است که حتما با همراهی یک روانشناس به خوبی بررسی کنید که این خشم و عصبانیت چه دلایلی دارد و برایش چه کارهایی باید انجام بدهید.
تعارض زوجین:
جر و بحث بین زوجین و در هر خانواده‌ای وجود دارد، اما اگر این جر و بحث‌ها به طور مکرر یا با شدت زیاد وجود داشته باشند و منجر به باقی ماندن تعداد زیادی تعارض حل نشده بین زوجین بشود، می‌تواند روی اشتیاق نوجوان برای داشتن وقت مشترک با والدینش تاثیر مستقیم داشته باشد.
لازمه‌ی شکل‌گیری یک ارتباط صمیمانه با نوجوان این است که محیط خانواده فضایی آرام و صمیمی داشته باشد. بنابراین اگر بین شما و همسرتان تعارض‌هایی وجود دارد به دنبال تکنیک‌های حل تعارض بروید اما اگر جر و بحث‌هایتان زیاد و یا شدید است حتما از یک زوج درمانگر کمک بگیرید.
تفاوت سلیقه‌ی والدین و فرزندان:
یکی از تعارضات جدی بین والدین و نوجوانشان این است که در برخی زمینه‌ها اختلاف نظر‌های جدی دارند. مثلا در زمینه‌ی پوشیدن لباس، مدل مو، گوش دادن به موسیقی و … . این اختلاف سلیقه می‌تواند عامل مهمی باشد که فرزندتان تمایلی به داشتن وقت مشترک با شما نداشته باشد.
برای اینکه بتوانید این موضوع را مدیریت کنید لازم است ابتدا برای مدتی به این موارد اشاره نکنید و فقط روی داشتن وقت مشترک با فرزندتان تمرکز کنید تا ارتباط بهتری را شکل دهید و بعد از آن می‌توانید راجع به مواردی که بر سر آن اختلاف نظر دارید گفتگو کنید؛ مواردی که می‌دانید برای فرزندتان ضرر و آسیب ندارد را بپذیرید و بر سر مواردی که احتمال ضرر جدی وجود دارد یا قوانین جدی خانواده را نقض می‌کند با تکنیک‌های حل تعارض با نوجوانتان گفتگو کنید.
در مقاله‌های بعدی حتما به تکنیک‌های حل تعارض می‌پردازیم.
جمع بندی
در این مقاله درباره‌ی اهمیتِ داشتن وقت مشترک با نوجوان صحبت کردیم و برایتان توضیح دادیم که وقت مشترک یکی از مهم‌ترین گام‌هایی است که باعث ایجاد یک ارتباط محکم و صمیمی بین شما و فرزندتان می‌شود؛ چیزی که برای پرورش یک نوجوان بسیار مهم و ضروری محسوب می‌شود.
با این وجود بعضی از نوجوان‌ها ممکن است به دلایل مختلفی تمایلی به داشتن وقت مشترک با والدینشان نشان ندهند؛ بنابراین لازم است که این موارد علت‌یابی شوند تا بتوانیم برای رفعشان اقدامات درستی داشته باشیم. البته که باید این موضوع را بپذیریم که در این دوره‌ی سنی نوجوانان به وقت گذراندان با همسالانشان اهمیت بیشتری می‌دهند؛ اما همچنان وقت گذراندن با والدین اهمیت بسیار زیادی دارد.
الان که با مهم‌ترین دلایل عدم تمایل نوجوان به وقت گذراندن با والدین آشنایی دارید شروع کنید و ببینید کدام یک در روابط شما و نوجوانتان مانع از داشتن وقت مشترک شده است. سعی کنین به مرور آن را اصلاح کنید؛ قطعا اصلاح این موارد باعث می‌شود شما و نوجوانتان وقت‌های مشترک لذت‌بخشی را در کنار هم داشته باشید. این نکته می‌تواند به شما به عنوان والد در عبور از مسیر فرزندپروری کمک فراوانی کند.
تالیف: مریم کرمی (کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی) و دکتر فرحناز کیان ارثی
